Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami a działalność samorządu terytorialnego

Program

Dzieła naukowe jako jedna z kategorii utworów:

1. zakres przedmiotowy ochrony zabytków i opieki nad zabytkami - rola samorządu terytorialnego w ochronie zabytków i w opiece nad zabytkami,
2. formy ochrony zabytków, charakterystyczne dla aktywności samorządu terytorialnego:
   • parki kulturowe,
   • ustalenia ochrony a zagospodarowanie przestrzenne,
3. uprawnienia decyzyjne organów ochrony zabytków - zakres kompetencji decyzyjnych organów samorządowych i dyrektorów samorządowych instytucji kultury
4. społeczna opieka nad zabytkami - kompetencje starostów,
5. status właściciela (użytkownika) zabytku - jego relacja do organów ochrony konserwatorskiej (z uwzględnieniem uprawnień właścicielskich samorządu terytorialnego),
6. finansowanie prac konserwatorskich - zasady udzielania dotacji celowych (wpisanie finansowania opieki nad zabytkami w ogólny system finansów publicznych), dotacje uzyskiwane i udzielane przez jednostki samorządu terytorialnego,
7. pozostałe kompetencje samorządu terytorialnego (zagadnienia sygnalizacyjne, związane z odkrywaniem zabytkowych przedmiotów).

Rozwiązania o charakterze programowym i ewidencyjnym w zakresie ochrony zabytków:

1. rodzaje programów i ewidencji w ochronie zabytków:
   • ewidencje zabytków,
   • rejestry zabytków,
   • ochrona zabytków a ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i decyzje administracyjne, w tym decyzje o warunkach zabudowy i pozwolenia budowlane,
   • programy opieki nad zabytkami,
2. powiązania systemowe między różnymi rodzajami rozwiązań:
   • rejestry zabytków a ewidencje zabytków,
   • ewidencje zabytków a programy opieki nad zabytkami,
   • zależności między rozwiązaniami na poszczególnych szczeblach zarządzania (ewidencje i programy),
3. czasowy kontekst poszczególnych rozwiązań (termin ich realizacji),
4. treść programów opieki nad zabytkami (co program powinien zawierać),
5. formuła decyzyjna w zakresie programów opieki nad zabytkami (kto podejmuje decyzję w tym zakresie, w jakiej formule prawnej, co podjęcie decyzji poprzedza),
6. realizacja programu opieki nad zabytkami (składanie sprawozdań z ich wykonania).

Rozwiązania prawne, związane z przeciwdziałaniem zagrożeń zabytków:

1. ochrona zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego (rozporządzenie wykonawcze do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 25 sierpnia 2004 r.),
2. uwarunkowania prawne, dotyczące muzealiów:
   • zasady ewidencjonowania zabytków w muzeach,
   • zabezpieczanie zabytków w muzeach przed pożarami, kradzieżami i innymi niebezpieczeństwami,
3. środki prawne przeciw właścicielom zabytków, nie wykonujących obowiązków w zakresie należytego zabezpieczenia zabytków:
   • tymczasowe zabezpieczanie zabytków,
   • przejmowanie (wywłaszczanie zabytków),
4. rozwiązania systemowe w zakresie ochrony zabytków przed kradzieżami:
   • obowiązki informacyjno-ewidencyjne,
   • uwarunkowania wywozu zabytków za granicę,
   • restytucja zabytków bezprawnie wywiezionych z kraju,
5. odpowiedzialność karna, związana z niszczeniem lub utratą (kradzieżą) zabytków.

Wykładowcy

Rafał Golat

radca prawny w Biurze Obsługi Prawnej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, arbiter Sądu Polubownego do Spraw Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji, autor licznych publikacji na tematy związane z prawem kultury, własności intelektualnej i przemysłowej (prawa autorskiego), prawa cywilnego, gospodarczego i podatkowego.